سیستم F & G
سیستم های F&G و یا Fire and Gas Detection System اغلب در پروژه های بسیار حساس و پیشرفته صنعتی به کار می روند. اینگونه سیستم ها با توجه به نوع برند دارای قابلیت های ویژه و پیشرفته ای جهت اتصال به انواع دتکتورها گاز و شعله و … می باشند. سیستم های F&G به علت هزینه های بسیار بالای آن، اصولا جهت استفاده در پروژه های ساختمانی کاربردی ندارند و اغلب در پروژه های صنعتی نظیر پتروشیمی ها، پالایشگاه ها، نیروگاه ها، کارخانجات صنعتی و … استفاده می شوند.
اعلام حریق
امروزه از سیستم ها ی اعلام حریق به طور گسترده در ساختمان ها و اماکن مسکونی و صنعتی استفاده می شود تا خسارتهای ناشی از حریق را به حداقل برسانند و همچنین برای اطلاع دادن به ساکنین ساختمان در مواقع بروز حریق از این سیستم ها استفاده می شود تا حدالامکان از تلفات جانی جلوگیری شود. برای تشخیص حریق از اثرات سه گانه آن یعنی دود و حرارت و شعله استفاده می شود. به طور کلی سیستم های اعلام حریق در دو نوع آنالوگ و آدرس پذیر (Addressable) ساخته شده اند.
سیستم های اعلام حریق متعارف و آدرس پذیر
سیستم های متعارف و آدرس پذیر علی رغم تمایز در نحوه هم بندی و سطح فناوری به کار گرفته شده در آنها، در یک اصل مشترک هستند و آن نحوه عملکرد رله گونه آشکار سازها است، همچنین وسایل خبردهنده در سیستم اعلام حریق مانند آژیرها، زنگها، بوقها و لامپها و…. که در صورت بروز حریق و شناسایی آن توسط مرکز کنترل، فرمان گرفته و ساکنین یا افراد داخل ساختمان را مطلع می کنند.این مراکز به دو دسته متعارف ( Conventional ) و آدرس پذیر( Addressable) تقسیم می شوند.
لازم به ذکر است هر دو سیستم از تجهیزاتی به نام آشکارساز(Detector) استفاده می شود که در مکان های مختلف مانند آشپزخانه، اتاق های بازرگانی، هتل ها و …. به صورت سقفی یا پایه های دیواری نصب می گردد و وظیفه شان تشخیص حریق و اعلان آن به مراکز کنترل نامبرده می باشد.که در 5 نوع زیر ساخته می شوند:
1- دتکتور دودی( Smoke detector ) : نوری (photo electric ) یونیزاسیون ionization) )
2- دتکتور حرارتی ( heat detector) : الف) Fixed tem ( مبنا با درجه ثابت) ب) Rata of rice ( مبنا بر اساس افزایش ناگهانی)
3- دتکتور شعله (flame detector)
4- دتکتور مونوکسید کربن (Monoxid carbon detector )
5- دتکتور ترکیبی ( دود و حرارت) ( Multi- sensor alarm )
بعد از تشخیص حریق و اعلام به مرکز کنترل پنل توسط خروجی های رله می توان دستور اطفاء حریق، تماس تلفنی، هشداردهنده های عمومی یا آژیرها و… را فعال نمود.
حال به معرفی این دو نوع کنترل پنل های متعارف (Conventional) و آدرس پذیر (Addressable) می پردازیم.
• سیستمهای متعارف (Conventional )
از قدیمیترین انواع سیستمهای اعلام حریق است که علی رغم تغییــرات کیفی اندک، همچنان مورد استفاده قرار می گیرد. در این سیستم مکانی را که از نظر حریق می خواهیم حفاظت کنیم با مناطق مشخص می کنیم تا در صورت بروز حریق بتوان محل حریق را سریعتر تشخیص داد که به هر کدام از این مناطق یک زون (zone) گفته می شود اغلب زون های Conventional از سیستم two- wire به همراه یک مقاومتEOL ( END OF LINE) استفاده می کنند.
• سیستمهای آدرس پذیر (Addressable)
نسل جدید سیستمهای اعلام حریق ، سیستم های آدرس پذیر در این سیستم تمامی عناصر به کاررفته مثل آشکارسازها، شستی ها، آژیرها، توسط یک کد یا آدرس مشخص می شوند.
این سیستم قادر است با شناسایی آدرس المان ها محل دقیق وقوع آتش سوزی را با به صدا درآوردن آزیر آن بخش اعلام کند. این سیستم ها معمولا به صورت حلقوی (loop) سیم کشی می شوند. این سیستم ها دارای مشخصات فنی بالاتر و قابلیت های بیشتری نسبت به سیستم های متعارف هستند دارای سرعت بالای تشخیص حریق، شناسایی محل حریق و نگهداری آسان تر و راحت تر است. قابل ذکر است که با استفاده از این وسیله می توان به طور چشمگیری هزینه سیم کشی سیستم را کاهش داد. اغلب پیشنهاد می شود برای مکانهایی از قبیل کارخانه ها، ادارات، مدارس، دانشگاهها و بیمارستان ها از این سیستم استفاده گردد. ماژولها و بردهای مدارات اضافی به این سیستم اجازه می دهد تا قابلیت توسعه بیشتری برای خروجی های راه دور ، نظارت، کنترل تغذیه و خدمات دیگری داشته باشند.
سیستم های آدرس پذیر همچنین اجازه می دهند تا برروی ورودی ها و خروجی نظارت داشته باشید. علاوه بر این در صورت رخ داد مشکل و یا نقصی اطلاعات کنترل پنل های این سیستم به شما کمک خواهد کرد.برای مثال در هنگام نصب، در صورت فراموش کردن نصب قطعه ای ، اشتباه در انتخاب نوع قطعه ای، مشکل قابل رویت و به سادگی قابل رفع خواهد بود.
– سیستم های هوشمند، آنالوگ نیز همانند سیستم های آدرس پذیر دارای تمامی مزیت های دیگر می باشد.با این تفاوت که ویژگی های بیشتری را در زمینه تست و نگهداری سیستم ارائه می دهد و به جای استفاده از دتکتور برای هردو شرایط عادی و نرمال، این سیستم از سنسور برای تخمین سطح هشدار استفاده می کند در سیستم های هوشمند، دتکتورها همواره فعال و به طور پیوسته پاسخگوی سیگنال های ارسالی از سوی کنترل پنل هستند و مانند سیستم های آدرس پذیر و متعارف تنها در دو وضعیت هشدار و عدم هشدار قرار ندارد و به وسیله این ارتباط سنسور و پنل ، بر اساس برنامه ریزی انجام شده مشخص خواهد کرد که وسیله در شرایط نرمال یا آلوده ، هشدار است.
امروزه علاوه بر سیستم های هشدار دهنده حریق(اعلام حریق) برای کاهش خسارات احتمالی از وقوع آتش سوزی از سیستم های اطفاء حریق نیز استفاده میشود . سیستم اطفاء حریق علاوه بر ساختمان ها و پارکینگ ها در کارخانجات ، انبارها ، چاپخانه ها ، کارگاه ها ، بانک ها و… کاربرد ویژه تری را دارا می باشد.